Viện Nghiên cứu Trung Quốc trước đây là Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc, được thành lập theo Quyết định số 406/TTg ngày 15/9/1993 của Thủ tướng Chính phủ, cho đến nay, trải qua quá trình xây dựng và phát triển, Viện Nghiên cứu Trung Quốc đã tròn 30 năm tuổi.

Viện Nghiên cứu Trung Quốc hiện nay có 4 phòng nghiên cứu và 3 phòng chức năng, nghiệp vụ. Bốn phòng nghiên cứu gồm Phòng Nghiên cứu Kinh tế - Chính trị Trung Quốc, Phòng Nghiên cứu Văn hóa - Lịch sử Trung Quốc, Phòng Nghiên cứu Đối ngoại Trung Quốc và quan hệ Việt - Trung và Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông. Ba phòng nghiệp vụ gồm Phòng Hành chính tổng hợp, Phòng Quản lý khoa học và Hợp tác quốc và Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc.

Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Xuân Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Trung Quốc nhiệt liệt chào mừng sự góp mặt đông đủ các đại biểu tham dự; đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của buổi lễ kỷ niệm. TS. Nguyễn Xuân Cường cho biết, qua 30 năm xây dựng và phát triển, Viện Nghiên cứu Trung Quốc đã triển khai tốt công tác nghiên cứu cơ bản, tư vấn chính sách, đào tạo nguồn nhân lực, góp phần thúc đẩy đối ngoại nhân dân và quan hệ hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc.

Những nghiên cứu của Viện đã theo sát chuyển biến của đối tượng nghiên cứu; phân tích, đánh giá tiến trình cải cách mở cửa, sự trỗi dậy của Trung Quốc. Đồng thời, luận giải những thay đổi của Trung Quốc trong ba thập niên đầu thế kỷ XXI, đưa ra dự báo tới giữa thế kỷ XXI và tác động của nó tới thế giới, khu vực, Việt Nam. Các nghiên cứu đã góp phần cung cấp luận cứ khoa học để Việt Nam chủ động ứng phó trước bối cảnh quốc tế, khu vực diễn biến khó lường, tận dụng thời cơ, hóa giải thách thức. Đặc biệt, trước những diễn biến mới ở khu vực Biển Đông, Viện tập trung nghiên cứu, kiến nghị cho Đảng và Nhà nước về đối sách xử lý vấn đề phức tạp ở Biển Đông, quan hệ Việt - Trung, chính sách đối ngoại của Việt Nam. Qua từng giai đoạn, những nghiên cứu của Viện đã có sự chuyển biến trong mô tả, tổng hợp, phân tích chuyển sang nhận diện, đánh giá, luận giải, dự báo xu hướng phát triển trong tương lai, đánh giá tác động, luận giải cơ hội, thách thức và đề xuất các kiến nghị có cơ sở khoa học khả thi và có ý nghĩa hơn; gắn kết với thực tiễn, xã hội.

Viện trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh đến những định hướng nghiên cứu tập trung trong giai đoạn tới để phát triển Viện Nghiên cứu Trung Quốc trở thành một cơ sở hàng đầu về nghiên cứu Trung Quốc học; cung cấp những luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước khi giải bài toán an ninh và phát triển của Việt Nam, tận dụng cơ hội, giảm thiểu những thách thức từ quá trình thực hiện mục tiêu siêu cường của Trung Quốc, góp phần vào sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước tới 2030 và tầm nhìn tới năm 2045; Công bố những công trình nghiên cứu có giá trị khoa học và thực tiễn từ đó khẳng định vai trò, nâng cao uy tín và ảnh hưởng của Viện trong xã hội cũng như trên trường quốc tế; đẩy mạnh giao lưu, hợp tác khoa học quốc tế…

Phát biểu tại buổi lễ, thay mặt Lãnh đạo Viện Hàn lâm, TS. Đặng Xuân Thanh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm nhiệt liệt chúc mừng và ghi nhận, đánh giá cao những thành tựu 30 năm xây dựng và phát triển của Viện Nghiên cứu Trung Quốc. Phó Chủ tịch cho biết, tình hình thế giới và khu vực đang có những biến động phức tạp, khó lường, cạnh tránh nước lớn ngày càng gay gắt. Điều này đặt ra cho Việt Nam nhiều vấn đề mới, cả cơ hội và thách thức đan xen, nhất là đối với việc thực hiện các mục tiêu lớn mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra. TS. Đặng Xuân Thanh cho rằng, trên cơ sở phát huy những thành quả đã đạt được, đồng thời tích cực đổi mới phương pháp nghiên cứu và tiếp cận, coi trọng tham khảo kinh nghiệm nước ngoài, thời gian tới, các nghiên cứu khoa học của Viện Nghiên cứu Trung Quốc cần tiếp tục nhận diện, phân tích, dự báo về sự phát triển của Trung Quốc đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050 trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, an ninh, đối ngoại. Cùng với đó, đưa ra những phân tích về quá trình thực hiện mục tiêu siêu cường của Trung Quốc cùng tác động của nó đối với trật tự thế giới, khu vực và Việt Nam; quan hệ hai nước trên tất cả các lĩnh vực. Qua đó, đề xuất kiến nghị với Đảng và Nhà nước những chính sách phù hợp để phát triển đất nước.

Phó Chủ tịch gợi ý, Viện cần tiếp tục duy trì mối quan hệ đã có với các tổ chức và đơn vị nghiên cứu Trung Quốc ở trong và ngoài nước, đồng thời mở rộng thêm các đối tác khác. Cụ thể, hướng ưu tiên trong hợp tác quốc tế vẫn là các cơ quan nghiên cứu, tư vấn ở Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ… cố gắng xây dựng một số đối tác hợp tác mang tính chiến được để vừa tăng thêm nguồn lực cho công tác nghiên cứu, vừa góp phần đào tạo đội ngũ cán bộ, nhất cán bộ trẻ tâm huyết với nghề và có triển vọng trong nghiên cứu khoa học về Trung Quốc.

Phó giáo sư Nguyễn Huy Quý, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Trung Quốc phát biểu tại Lễ kỷ niệm

Thiếu tướng, PGS.TS. Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện NC Chiến lược, Bộ Công An phát biểu tại Lễ kỷ niệm

Diễn ra trong bầu không khí, trang trọng và đầm ấm. Lễ Kỷ niệm và tổ chức Hội thảo là nơi các nhà khoa học, các cộng tác viên, cán bộ, cựu cán bộ Viện Nghiên cứu Trung Quốc cùng nhau chia sẻ những kỉ niệm gắn bó trong những năm qua. Các đại biểu đã phát biểu, đóng góp nhiều ý kiến mang tính khoa học về nhận diện và phân tích những chiều cạnh khác nhau, tập trung đánh giá, đúc rút bài học kinh nghiệm về Trung Quốc trong những năm gần đây nhằm đề xuất, kiến nghị chính sách đối với Việt Nam.